Cá chìa vôi biển
Chẳng phải chạch nhưng thân dài tựa khúc lụa đỏ, chẳng phải chim nhưng hình dáng thanh thoát, cá chìa vôi biển có nhiều giữa các rặng san hô ngoài khơi Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang, Bình Thuận…
Đơn giản mà “bá cháy” không gì qua mặt được cá nướng. Ngay khi ra khỏi nước biếc, chỉ chút than hồng chao vỉ cá qua lại chưa đầy dăm cánh chim bay đã nghe mùi thơm sực nức, lớp da cá đỏ au chuyển dần sang nâu đậm, lộ thịt trắng bóc, nhỏ mỡ ton tỏn xuống than kêu xèo xèo. Xé ngay một miếng nóng hổi chấm muối ớt xanh, vừa chạm lưỡi là cảm nhận được ngay vị ngon ngọt. Thịt cá bùi béo tợ cua nhưng mềm hơn, thanh hơn.
Bà con ngư dân thích ăn chắc mặc bền khoái nhất cá nướng xôi. Cá tẩm ướp nước mắm cốt, nghệ bột, hành hoa. Nếp cái hoa vàng nấu chín cùng nước cốt dừa dẻo nhẹo nhồi dọc thân cá, điệu đàng hoa lá cành thì quấn thêm cải bẹ xanh phía ngoài. Món này phải nướng bằng rơm rạ lửa âm ỉ, khi hương nồng nàn bát ngát cũng là thời khắc cải bẹ xanh óng ánh bao bọc quanh cá, xôi mặt dưới vàng ươm nổ lóc bóc. Xôi giòn rụm hòa quyện chung thịt cá mịn màng tan tơi. Bao nhiêu vất vả sóng gió bão bùng tiêu tan ngay lập tức.
Cùng ban hội nướng nhưng cá chìa vôi nướng mè, nướng me nhiêu khê hơn nhiều. Đâu phải me nào cũng lót tót vô dĩa cá được, me đậu phộng dôn dốt, nửa sống nửa chín, chua chua ngòn ngọt dầm nát trộn các loại gia vị rưới đều lên cá, nhớ mát xa tí tí cho thấm đẫm mình cá. Vườn quê thường trồng vài cây chuối, lựa lá to gói cá kín buộc dây lạt rồi đút vô đống than củi. Đợi tàn cây nhang là cá cũng chín tới. Lớp lá cháy đen vừa banh ra lập tức nghi ngút mùi quyến rũ lạ kỳ bay khắp nơi. Màu cá ửng đo đỏ hồng hồng phối nâu nâu của me đẹp khôn xiết. Nhìn đã mê mà ăn càng mết, liền tù tì hết veo con cá chưa đã thèm. Cua rang me nức tiếng ngon nhưng nếu ai đã nếm qua cá chìa vôi biển nướng me thì khó lòng quên đặng.
Người Bình Thuận không biết từ bao giờ có món cá chìa vôi biển nướng mắc khén của đồng bào Thái Tây Bắc. Cá được nướng trên chảo gốm nung. Nghệ thuật hay không ở khâu này, bàn tay nhịp nhàng hệt múa Chăm Pa, hơn trăm nhịp cá chín. Ai sợ cay cẩn thận nhé, cay thấu trời ông địa, nhưng ăn miếng nào thơm lừng miếng ấy.
Cà ri chẳng xa lạ chi với dân biển, chỉ có điều ít ai nấu cà ri cá biển. Ấy vậy mà chìa vôi cặp kè cà ri tạo nên món tung lưới ngang trời luôn. Nho Phan Rang, Phan Thiết chùm chùm chín mọng nhập cuộc cùng nước cốt dừa, lá cà ri, cà ri bột, ớt sừng trâu, tiêu xanh. Nước cà ri sôi ùng ục người ta mới cho chìa vôi xuất hiện. Cà ri chìa vôi dùng chung bún quê ngon ngây ngất, ngọt ngào nho, đậm đà cá thấm cà ri, hương tỏa như gió trùng dương mùa nắng vàng.
Cá chìa vôi bọc khoai môn chiên xù khá tân thời được sáng chế khi chìa vôi bắt đầu vang danh khắp phố phường đô thị. Khác xa với xuất thân làng chài quê mùa, nhập cuộc tiệc tùng sang trọng, mỹ nhân ngư nhà ta diễm lệ hơn xưa nhiều. Nhìn dĩa cá hoa lá cành sốt nọ kia cứ tưởng đương ăn tiệc tận Mỹ, Pháp. Lại thêm lớp khoai môn giòn rụm tăng gấp nhiều lần cái ngon thơm vốn có sẵn của cá.
Khác với mọi loại cá ở chỗ ít xương, duy nhất một xương sống y hệt lươn, thịt cực kỳ ngon, ngon hơn cua. Mà cua phải bẻ càng đập vỏ cực khổ chứ chìa vôi biển chỉ có lớp da đỏ óng ánh bắt mắt, chờ thực khách…
Bài & ảnh: Dương Văn Minh Lộc
Theo ấn phẩm 24h Sống Xanh
