Vì sao đọc sách là con đường gian nan vạn dặm?

Tác giả Nguyễn Quốc Vương sinh năm 1982 tại Bắc Giang, tốt nghiệp ngành Sư phạm Lịch sử tại Đại học Sư phạm Hà Nội năm 2004. Anh có thời gian 8 năm học tập, nghiên cứu tại Nhật Bản trước khi trở về Việt Nam năm 2017.

Cho đến nay, Nguyễn Quốc Vương đã có hàng chục cuốn sách được xuất bản cả viết và dịch thuật từ tiếng Nhật, hàng trăm bài trả lời phỏng vấn báo chí về chủ đề đọc sách, giáo dục.

Hiện tại, anh làm tổng biên tập một thương hiệu sách giáo dục gia đình. Bên cạnh đó, anh không ngừng nỗ lực trong việc lan tỏa niềm đam mê đọc sách, giúp nâng cao nhận thức cho người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ về tầm quan trọng của việc đọc sách, hình thành ý chí tự lập, lẽ sống nhân văn.

Cuốn sách Đọc sách và con đường gian nan vạn dặm là những trải nghiệm, suy tư của anh về vấn đề này.

Vai trò của đọc sách đối với khởi nghiệp và giáo dục gia đình

Nhà văn Chu Quang Tiềm, một học giả nổi tiếng Trung Quốc, trong tác phẩm Bàn về đọc sách từng viết: “Học vấn không chỉ là việc đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là con đường quan trọng của học vấn”. Không ai có thể phủ nhận tính đúng đắn của nhận định này. Đồng thời, qua thực tiễn cũng cho thấy học vấn, kiến thức chính là hạt giống nảy mầm thành hạnh phúc.

Trong cuốn sách Đọc sách và con đường gian nan vạn dặm, tác giả Nguyễn Quốc Vương đưa ra nhiều luận điểm quan trọng về vai trò của việc đọc sách đối với nhiều khía cạnh của đời sống con người.

Theo tác giả, trong cuộc đời con người, “đọc sách là một hình thức học tập mở, có vai trò to lớn và diễn tiến suốt cả đời người”. Như thực tế chứng minh, tỉ lệ những người giàu nhờ vào năng lực, học thức nhiều hơn những người thành công nhờ may mắn hay làm ăn bất chính.

Chúng ta cũng dễ dàng biết đến những tỉ phú thế giới như Bill Gates, Warren Buffett, Elon Musk, Matsushita Konosuke, Jack Ma… giàu có và thành công một phần nhờ ham mê đọc sách, có trí tuệ vượt trội. Đồng thời, những câu chuyện thật được tác giả kể lại trong cuốn sách là minh chứng thuyết phục cho thấy đọc sách là cách thức giúp người ta trở nên giàu có, không chỉ về vật chất mà còn về tâm hồn.

Vì vậy, theo tác giả Nguyễn Quốc Vương “để khởi nghiệp cần phải học và khi khởi nghiệp, thậm chí ngay cả khi khởi nghiệp đã thành công vẫn cần tiếp tục học không ngừng”. Trong đó, đọc sách là một cách tự học hiệu quả. “Khởi nghiệp và đọc sách – tự học bởi thế không phải là việc tách rời hay mâu thuẫn mà bản thân chúng là hai việc gắn bó với nhau một cách mật thiết đầy tự nhiên”.

Đối với giáo dục hay làm cha mẹ cũng vậy. Không có một trường học nào dạy mọi người trở thành cha mẹ tốt, vì vậy để con trưởng thành tích cực, cha mẹ cần không ngừng tự học, tự thay đổi để hoàn thiện hơn. “Muốn con trung thực, cha mẹ phải nỗ lực trở thành người trung thực hay ít nhất cũng tán thành giá trị trung thực”. Theo tác giả Nguyễn Quốc Vương, dù đó là chân lý đơn giản nhưng cũng rất khó khăn để hiện thực hóa trong nhận thức và hành động. Hơn hết, nó cần đến sức mạnh nội tâm từ chính những trải nghiệm hàng ngày của cha mẹ.

Và tác giả cuốn sách kết luận: “Có sức mạnh nội tâm con người sẽ không sợ hãi trước các thách thức từ thực tế. Vai trò của đọc sách đối với giáo dục gia đình chính là ở chỗ ấy”.

“Đọc sách để sống trọn vẹn đời sống con người”

Bên cạnh mang lại tri thức, trí tuệ, việc đọc sách còn mang đến cho con người sự tinh tế, lòng trắc ẩn, cảm xúc phong phú. Theo tác giả Nguyễn Quốc Vương, “không phải ngẫu nhiên mà một trong những mục tiêu cơ bản của nhiều nền giáo dục là hình thành nên tâm hồn phong phú ở trẻ em. Để có tâm hồn phong phú, con người phải được giáo dục. Đọc sách là một phương thức nằm trong đó”.

Những tác phẩm văn chương sẽ giúp trẻ hình thành những rung cảm nhân văn khi đồng cảm với các nhận vật, buồn, vui, hạnh phúc với những câu chuyện trong sách. Vì vậy, “ngôn ngữ, sách, tình cảm sâu xa và cảm xúc tinh tế dường như có mối quan hệ rất khó tách rời”.

Tác giả cuốn sách cũng chỉ ra rằng, việc đọc sách giúp con người luôn đào sâu suy nghĩ bởi sách luôn ẩn chứa những điều mới lạ, luôn đặt ra những câu hỏi cần sự suy ngẫm, kiến giải từ người đọc. Thói quen này sẽ giúp “các mạch thần kinh trong não tiến bộ nhiều lên, giúp con người trở nên thông minh hơn, nhanh nhạy hơn và quen với thao tác sáng tạo…”.

Tuy nhiên, theo tác giả Nguyễn Quốc Vương: “Đọc, ban đầu sẽ là việc nhàm chán với những người chưa quen. Họ có thể mỏi tay, mỏi cổ, mỏi lưng, buồn ngủ hay những gì đang đọc chỉ lướt qua bề ngoài mà không tác động được vào suy nghĩ, cảm xúc của họ”. Vì vậy, trong cuốn sách, ông đưa ra nhiều phương pháp đọc sách giúp người đọc dần trở nên hào hứng với việc đọc.

Ngoài ra, cũng trong cuốn sách này, lần đầu tiên tác giả công bố bản dịch hoàn chỉnh các văn bản luật, quy định của Nhật Bản liên quan tới tổ chức thư viện, khuyến đọc và phục hưng văn hóa đọc. Cùng với hai bài khảo sát thực trạng đọc sách tại Nhật Bản, hệ thống văn bản này cung cấp một tham chiếu độc đáo đối với Việt Nam hiện nay trong nỗ lực cải thiện và nâng cao dân trí nói chung thông qua khuyến đọc.

Vì vậy, bên cạnh việc truyền cảm hứng đọc sách, cuốn sách còn là tài liệu tham khảo hữu ích cho quá trình phát triển văn hóa đọc tại Việt Nam.

Phan Phan

Theo Zing.vn