Của chuột và người tái xuất
Tác phẩm kinh điển John Steinbeck là Của chuột và người lại tái xuất, dù nửa thế kỷ qua, nó đã được tái xuất nhiều lần với các bản dịch khác nhau.
Được biết đến nhiều với tác phẩm The Grapes of Wrath (tạm dịch: Chùm nho uất hận), John Steinbeck là ngòi bút chuyên viết về cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ của những người cùng khổ, những người bị áp bức bị vây bọc trong thế giới thiếu công bằng. Tiểu thuyết Của chuột và người cũng là một trong số đó.
Lấy bối cảnh nước Mỹ thời đại suy thoái, cuốn tiểu thuyết mỏng này kể một câu chuyện chân thực và hấp dẫn, dù bi kịch, về hai kẻ bên lề đã cố gắng tìm lấy một chỗ cho mình trong một thế giới nghiệt ngã.
Lang thang khắp nơi tìm việc, George và Lennie, người bạn to lớn ngờ nghệch của hắn, chẳng có gì ngoài nhau và một giấc mơ chung: rằng một ngày nào đó họ sẽ kiếm đủ tiền để mua một trang trại.
Nhưng rồi cũng như trong câu thơ của Robert Burus đã gợi cảm hứng cho nhan đề tác phẩm này, như trong chính cuộc đời này, những dự định tốt nhất thường đổ bể, những giấc mơ đẹp nhất thường không thành, mọi hy vọng của họ đã bị kết liễu ngay khi số phận đẩy Lennie ngờ nghệch đến chỗ gây ra một tội lỗi không thể sửa chữa được, để rồi từ đó hy vọng lao thẳng tới thất vọng và tất cả rơi vào một kết cục bi thảm không thể vãn hồi…
Dù chỉ vỏn vẹn kể về ba ngày trong cuộc đời hai công nhân lao động thuê, nhưng Của chuột và người – tác phẩm được coi là khuôn mẫu tiểu thuyết xuất sắc cho văn chương Mỹ – đã khắc họa nên bối cảnh và số phận trớ trêu, nỗi thống khổ cùng sự cô độc tột cùng của con người, đặc biệt là tầng lớp lao động Mỹ trong thập niên 1930 – 1940 đầy rẫy những bất công.
Để viết ra các cuốn tiểu thuyết, John Steinbeck thường phải sống, làm việc và hiểu rõ về loại người mà nhà văn muốn mô tả. Vì vậy ông đã đi tới tiểu bang Oklahoma trong khi vở kịch Của chuột và người đang được trình diễn trên sân khấu Broadway. John Steinbeck tham gia cùng các di dân trên con đường hướng về California, cư ngụ với họ tại Hoovervilles, xin việc làm giống như họ, hòa đồng vào loại người trôi dạt này để hiểu rõ các đặc tính của họ. John Steinbeck đã thăm viếng nhiều trại di dân, quan sát hoàn cảnh làm việc của họ và mô tả các cảnh ngộ của những người thiếu may mắn này.
Ai đã đọc Chùm nho uất hận hẳn cần phải đọc thêm Của chuột và người để thấy được sự bi thống, thảm thiết của lớp người nông dân nô lệ, những con người đầy những đặc tính bản chất tốt đẹp bị đẩy vào những bước đường cùng. Làm sao họ có thể có được một trang trại nhỏ? Làm sao họ có thể chung sống êm ấm với nhau, với sự yêu thương thật sự trong khi họ là kiếp làm thuê? Kiếp người trôi nổi theo sự nghèo khó.
John Steinbeck (1902 – 1968) là nhà văn lớn người Mỹ từng giành giải Pulitzer năm 1939 và Nobel Văn chương năm 1962. Ông để lại một sự nghiệp đồ sộ với hàng chục tiểu thuyết, truyện ngắn và sách phi hư cấu.
Với lối kể chuyện giản dị mà giàu cảm xúc, Của chuột và người đã góp phần đưa John Steinbeck trở thành nhà văn sáng tác về tầng lớp lao động xuất sắc nhất nước Mỹ.
N.N. (tổng hợp)
