Vui hội Holi ở quê hương thần Krishna
Ở Bắc Ấn Độ lễ hội lâu đời, phổ biến và ấn tượng nhất hàng năm chính là Holi. Lễ này thường được người dân gọi là “lễ hội sắc màu”, năm nay bắt đầu từ ngày 20/3 đến ngày 22/3.
Người ta cho rằng lễ hội Holi này xuất xứ từ vùng Mathura, nay thuộc tiểu bang Uttar Pradesh (Bang Hướng Bắc) của Ấn Độ. Đây chính là quê hương của Krishna, vị thần phổ biến bậc nhất đối với thế giới Hindu Bắc Ấn. Thần Krishna được thờ phụng như là hóa thân của thần tối cao Vishnu, thần của lòng từ, thần tình yêu.
Xuất xứ tên gọi của lễ hội Holi là từ truyền thuyết thần Vishnu hiển lộ thần thông bảo vệ tín đồ của mình khỏi bị quỷ dữ làm hại và thiêu cháy nữ quỷ Holika. Còn nguồn gốc của phong tục nổi tiếng “xịt nước và bôi màu vào nhau” là từ những trò rắn mắt của chàng thanh niên Krishna khi chòng ghẹo nàng Radha, người sau này trở thành vợ của Krishna.
Vốn dĩ Krishna có làn da sẫm màu nên trong lễ hội chàng đã dùng màu và nước màu tung vào người Radha để nàng có cùng “màu da” với mình.
Về mặt thời tiết trong năm, ngày diễn ra lễ hội Holi chính là ngày Xuân phân (năm 2019 là 20/3) đánh dấu bắt đầu mùa Xuân, chấm dứt những ngày mùa Đông lạnh lẽo nơi xứ Ấn.
Cả tuần trước lễ, bọn nhóc đã khởi động những trò rắn mắt khắp các hang cùng ngõ hẻm. Phổ biến nhất là trò ném “lola”. Nước pha màu được cho vào các bong bóng hoặc bịch ni-lon to chừng nắm tay con nít. Rồi phục kích và ném vào các cô gái hoặc phụ nữ qua đường.
Trò tinh quái này bị nghiêm cấm và cảnh sát tuần tra rất nghiêm để truy đuổi những “Holi tặc” trẻ tuổi. Nhưng làm sao cản được những hậu duệ của thần Krishna tinh quái xưa kia.
Đêm trước của ngày Holi chính thức là lễ Holika Dahan với việc đốt hình nộm Holika ở khắp các giao lộ và nơi công cộng. Nghi thức này nhằm vinh danh chiến thắng của cái thiện trước cái ác.
Sáng ngày Rangwali Holi (ngày lễ chính) tất cả hàng quán, nhà phố đều đóng kín cửa, người ta đổ ra đường với túi bột màu trên tay. Trên đường đi, người ta chào nhau và bốc một nhúm bột màu bôi lên mặt nhau trong tiếng chào “Happy Holi” như một lời chúc may mắn ngày Xuân.
Thế rồi đột nhiên không ai bảo ai, mọi người thay vì từ tốn trét nhúm bột lên mặt của nhau bỗng vốc một vốc màu tung vào đối phương. Hội ném màu bắt đầu. Bột màu bùng lên khắp hang cùng ngõ hẻm, ai càng dính nhiều màu thì được coi là càng may mắn.
Người ta chồm ra các cánh cửa sổ ở tầng 1, tầng 2 các nhà dọc phố mà xịt nước màu vào người đi đường. Không khí càng về trưa càng náo nhiệt. Với luật bất thành văn là cấm không ai được nổi giận, dù có bị chơi khăm đến mức nào. Người ta cật lực tung màu vào nhau để để vinh danh chiến thắng của cái thiện, để xóa tan xui rủi, để thắp lên hy vọng, để động viên nhau sống vui sống khỏe…
Trong tiếng cười đùa hò reo vọng vang giữa bụi màu đa sắc, mùa Xuân một lần nữa lại về trên miền Bắc Ấn.
Phú Nepal
