Thưởng vượt thu ngân sách

Sau nhiều lần trì hoãn, đề án thưởng vượt thu so với dự toán từ các khoản thu phân chia giữa các cấp ngân sách địa phương sẽ được trình Kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh khóa IX (nhiệm kỳ 2016 – 2021), khai mạc vào hôm nay 2/10.

Có khoảng 10 địa phương được thưởng

Tại cuộc giám sát của Ban Kinh tế – ngân sách HĐND tỉnh ngày 12.9 vừa qua, ông Phan Văn Chín – Giám đốc Sở Tài chính cho biết, dự thảo đề án thưởng vượt thu đã hoàn tất, sẽ trình HĐND tại Kỳ họp thứ 11.

Thưởng vượt thu so với dự toán từ các khoản thu phân chia giữa các cấp ngân sách địa phương theo tờ trình này sẽ áp dụng cho niên độ 2018, 2019 & 2020. Căn cứ kết quả thu ngân sách của năm xét thưởng đến hết thời gian chỉnh lý là ngày 31/1 năm sau, UBND các cấp tổng hợp số thu từ các khoản thu phân chia phát sinh trên địa bàn điều tiết ngân sách cấp trên, lập báo cáo xác nhận của Kho bạc Nhà nước, gửi cơ quan tài chính cấp trên trước ngày 20/2 năm sau để làm cơ sở xét thưởng. Mức thưởng vượt thu dự toán của ngân sách cấp tỉnh cho ngân sách cấp huyện không quá 30%/tổng số thu từ các khoản thu phân chia trên địa bàn điều tiết ngân sách cấp tỉnh vượt dự toán, sau khi trừ nguồn thu mới và trích 50% tạo nguồn cải cách tiền lương, nhưng không vượt quá số tăng thu so với mức thực hiện năm trước và tối đa không quá 50 tỷ đồng/huyện, thị xã, thành phố. Ngân sách cấp huyện thưởng cho ngân sách cấp xã cũng theo nguyên tắc như vậy, nhưng ấn định tối đa không quá 5 tỷ đồng/xã, phường, thị trấn.

Theo phân tích của ông Phan Văn Chín, căn cứ nguyên tắc xét thưởng, mức thưởng, số thu từ các khoản thu phân chia thực tế phát sinh trên địa bàn tỉnh 2018, thì sẽ có ít nhất 10 huyện, thị, thành phố đủ điều kiện thưởng (Tam Kỳ, Hội An, Điện Bàn, Núi Thành, Phú Ninh, Thăng Bình, Duy Xuyên, Tiên Phước, Hiệp Đức và Nam Trà My). Tổng số tiền phải thưởng gần 66 tỷ đồng, trong đó: Núi Thành có số thu quá lớn năm 2018 (hơn 2.901 tỷ) chiếm gần 79%/tổng thưởng (50 tỷ đồng); 4 địa phương được thưởng trên 1 tỷ đồng: Duy Xuyên (hơn 5,4 tỷ đồng), Hội An (hơn 3,5 tỷ đồng), Tam Kỳ (hơn 2,3 tỷ đồng) và Điện Bàn (hơn 1,6 tỷ đồng) và được thưởng thấp nhất là Nam Trà My (khoảng 141 triệu đồng). Các huyện Đại Lộc, Quế Sơn, Phước Sơn, Tây Giang, Nông Sơn, Nam Giang, Đông Giang và Bắc Trà My không được thưởng, do kết quả thu từ các khoản phân chia điều tiết về ngân sách tỉnh năm 2018 thấp hơn 2017 hoặc thấp hơn dự toán năm 2018.

Một điều quan trọng được nhấn mạnh trong tờ trình của UBND tỉnh là việc sử dụng nguồn thưởng vượt thu này chỉ được đầu tư xây dựng các chương trình, dự án kết cấu hạ tầng, thực hiện các nhiệm vụ, thưởng vượt thu cho ngân sách cấp dưới. Không sử dụng nguồn lực này để chi tiêu thường xuyên.

Ngành thuế vẫn chịu thiệt?

Ông Nguyễn Đức, Trưởng ban Kinh tế – ngân sách HĐND tỉnh cho biết sẽ có một báo cáo thẩm tra kỹ lưỡng tại kỳ họp lần này. Việc sử dụng nguồn thưởng vượt thu sẽ phải đúng theo Luật Ngân sách nhà nước, các thông tư, hướng dẫn cụ thể để hỗ trợ có mục tiêu trên địa bàn, bảo đảm tiết kiệm, đúng mục đích, hiệu quả.

Nhiều khả năng sẽ có một nghị quyết về thưởng vượt thu cho các địa phương bởi câu chuyện này đã được bàn nhiều lần và đã trễ đến 3 năm so với Luật Ngân sách nhà nước năm 2015. Các địa phương có “thành tích xuất sắc” tăng thu ngân sách sẽ được thưởng. Tuy nhiên, có một câu chuyện được đề cập trong rất nhiều cuộc giám sát của Thường trực HĐND là thưởng vượt thu cho ngành thuế. Theo ông Nguyễn Đức, chuyện này cũng đã được thảo luận với Sở Tài chính, nhưng rà đi soát lại vẫn không thấy có quy định cụ thể nào. Luật cũng không quy định thưởng. Chỉ có thể hỗ trợ, nên không thể trình HĐND được.

Cho dù ngành thuế hay chính Cục trưởng Cục Thuế Ngô Bốn cho rằng họ không mong đợi hay đòi hỏi về việc sẽ được lợi ích gì từ nỗ lực thanh tra, kiểm tra để tăng thu cho ngân sách nhà nước. Thu đúng, thu đủ, tăng thu là trách nhiệm. Song, thực tế chứng minh rằng, với việc ấn định con số thu theo kế hoạch hàng năm, ngành thuế chỉ được nhận các khoản phụ phí hay nguồn tài chính vừa đủ để đạt con số đúng theo yêu cầu từ cấp trên. Để vượt thu hay tăng thu, những người thừa hành sẽ phải bỏ nhiều công sức, kể cả kinh phí thì ai sẽ tính toán cho ngành này khi các khoản không có trong kế hoạch?

“Thành tích” gia nhập vào câu lạc bộ thu ngân sách hàng chục nghìn tỷ đồng, lọt vào danh sách các tỉnh, thành điều tiết nguồn thu về trung ương kể từ năm 2017, ngoài kết quả phát triển kinh tế – xã hội của địa phương còn có sự nỗ lực lớn của ngành thuế, nhất là tìm cách tăng thu bằng mọi hình thức nghiệp vụ như xác định, lựa chọn chính xác các doanh nghiệp có dấu hiệu trốn thuế, chuyển giá, không bỏ sót nguồn thu, truy thu, chống thất thu từ doanh nghiệp vãng lai, khai thác khoáng sản hay vận tải…

Trịnh Dũng

Theo Quảng Nam Online