Cổ vật quý trong ‘Nét cũ dấu xưa’

Điểm nhấn của chuyên đề Nét cũ dấu xưa là bộ sưu tập gốm Cây Mai được đặt trang trọng ở khu trung tâm với các sản phẩm gốm thờ cúng và gốm trang trí. Dòng gốm nổi danh một thời ở Nam bộ xưa này được các thợ gốm người Hoa chế tác tại khu vực chợ Lớn vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Người xem sẽ được chiêm ngưỡng các bức tượng với thần thái, áo mũ hết sức sinh động, những sản phẩm phong phú được gắn trên bờ mái đền chùa, miếu như: tượng rồng, lân, phượng, cá hóa long, những loại đôn, chậu trang trí vừa bình dị vừa tinh tế với các màu men xanh lục, xanh cô ban, trắng, vàng, nâu…

Một số vật dụng hằng ngày gắn bó mật thiết với đời sống con người thể hiện sự tài hoa của nghệ nhân gốm Việt qua nhiều thời đại cũng được trưng bày: liễn, thạp, bát gốm hoa nâu thời Trần, các loại đĩa, đĩa bồng thuộc dòng gốm Chu Đậu thời Lê, những bộ trà cụ tinh xảo của thời Lê, Trịnh, Nguyễn; những loại bình đựng rượu: bình tỳ bà, nậm, và đặc biệt nhất là các loại kendy (loại bình có dáng bầu tròn, cổ thẳng, cao, đặc biệt ở phần vòi có hình dạng bầu vú) thịnh hành từ thời Lê Sơ…

Triển lãm có rất nhiều loại vũ khí cổ đa dạng về loại hình, kiểu dáng, chất liệu, trong đó đáng chú ý là chiếc qua (thông dụng trong chiến tranh thời cổ với các công dụng lợi hại: đâm, móc, bổ, chém, quét, lia) và kris (một loại đoản kiếm hộ thân, ngoài làm khí giới còn mang ý nghĩa tâm linh như là vật sẽ mang lại điều may mắn và sức mạnh quyền lực) do ông Nguyễn Văn Phẩm, Phó chủ tịch Hội Cổ vật TP.HCM, sưu tập. Ông cho biết: “Loại qua tôi sưu tập được có phần bên trong nhỏ rồi từ từ to ra ngoài giống như lưỡi liềm gặt lúa của người nông dân, chất liệu bằng đồng, thuộc văn hóa Bàu Hòe có cách đây khoảng 2.000 năm. Còn kris thì được dát vàng toàn bộ vỏ bao, bên trong lưỡi bằng sắt có hình ảnh hai người Việt và Chăm đấu lưng vào nhau thể hiện sự “chung lưng đấu cật” trong việc chống giặc ngoại xâm ở khoảng thế kỷ 18. Dưới má của tay cầm, một bên khắc con rồng là biểu tượng của người Việt và một bên là con chim thần Garuđa của người Chăm. Cổ vật này tôi mua được của một người ở Tây Sơn, Bình Định vào năm 2001”.

TS Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TP.HCM, cho biết: “Chuyên đề Nét cũ dấu xưa thể hiện tâm huyết của những thành viên Hội Cổ vật TP.HCM trong công tác sưu tầm, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa. Không chỉ thể hiện sự am hiểu, thông tuệ sâu sắc về đồ cổ, về mỹ thuật xưa của người sưu tập, triển lãm còn thể hiện cái tình hoài cổ, tình tri âm của họ với cổ vật”.