Dựng nhà truyền thống để đón Tết

Một ngôi nhà truyền thống bề thế đã được cộng đồng dựng lên tại thôn 1 (xã Trà Cang, Nam Trà My) trong những ngày cận tết. Đây là nỗ lực của chính quyền địa phương và người dân nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc.

Khó sinh hoạt tại làng mới

Đã 4 năm trôi qua kể từ ngày 100 hộ dân người Xê Đăng về tái định cư tại ngôi làng mới, nhưng đồng bào nơi đây vẫn chưa có điều kiện để tổ chức những buổi sinh hoạt đúng nghĩa theo tập tục của đồng bào mình.

Chị Trương Thị Luông – Bí thư Chi bộ thôn 1 (xã Trà Cang) cho biết, năm 2017, từ chủ trương di dời của xã, các hộ dân tại nóc Cheng Tong (thôn 1) đã theo nhau về khu đất mới khá an toàn, cuộc sống bà con vì thế dần ổn định, việc đi lại thuận tiện hơn trước. Tuy nhiên, vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa gặp rất nhiều khó khăn do không có nơi tập trung sinh hoạt cộng đồng và trưng bày sản phẩm truyền thống.

“Nhiều năm nay mỗi khi hội họp hay giao lưu đều phải mượn nhà các hộ trong làng để tổ chức, việc này rất bất tiện cho gia chủ cũng như không đáp ứng được nhu cầu của bà con” – chị Luông nói.

Dọc theo đường làng, những căn nhà được bà con dựng lên khá khang trang, nhờ quỹ đất được đáp ứng nên các hộ ở đây có không gian sống khá thoải mái. Cách đây vài tuần, người dân làng Cheng Tong phấn khởi khánh thành ngôi trường mầm non tại địa phương, nhưng ngôi trường này không thể đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cộng đồng cho người dân.

Theo chị Luông, vì làng chưa có nhà sinh hoạt chung nên thời gian đầu, bà con không mặn mà với việc tập trung giao lưu, thậm chí thanh niên, trai gái trong làng cũng mơ hồ về văn hóa cha ông, vì thế việc giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống gặp khó khăn.

Chung sức dựng nhà cộng đồng

Sau gần 3 tuần làm việc miệt mài, với hơn 200 nhân công, ngôi nhà rông được chính tay người dân thôn 1, xã Trà Cang dựng lên bề thế giữa ngôi làng mới trong những ngày cận tết. Tiếng chiêng trống hòa vào những điệu múa lại một lần nữa vang lên giữa đại ngàn trong ngày vui sum họp. Nhiều năm rồi người dân Xê Đăng nơi đây mới có cơ hội được tập trung đông đủ tại nhà sinh hoạt cộng đồng.

Già làng Phạm Khải Hành không giấu nổi niềm vui, khi những băn khoăn, trăn trở bao năm qua về “hy quốt” (nhà truyền thống trong tiếng Xê Đăng – P.V) đã được giải tỏa. Đối với già, “hy quốt” như là cội nguồn của người Xê Đăng, hiện thân của tinh thần đồng bào mình.

“Làm nhà văn hóa để giữ gìn truyền thống, nét cổ truyền dân tộc từ ngày xưa đến giờ. Ngôi nhà này ý nghĩa hơn khi được dựng lên từ sự chung tay, góp sức của tất cả bà con trong làng” – già Hành chia sẻ.

Để xây dựng ngôi nhà truyền thống như hôm nay, lãnh đạo xã và Chi bộ thôn 1 lên ý tưởng đã lâu, nhưng để thực hiện trong điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn như hiện nay cần phải có sự chung tay, đồng thuận của người dân trong thôn. Với vai trò và uy tín của mình, già làng Phạm Khải Hành đã xung phong hiến gần 200m² đất.

Lan tỏa tinh thần của già làng, người dân tại 4 nóc của thôn 1 gồm Cheng Tong, Tu Reo, Tắc Póc, Ngọc Năm đã tham gia góp công, góp của để thực hiện “bổn phận” của mình. Người góp gỗ, người góp sức, các gia đình thay nhau sang làng khác cưa lồ ô, cắt tranh nứa mang về tận “công trường”. Nhờ vậy, chỉ trong thời gian ngắn, ngôi nhà đã dần thành hình trong niềm hân hoan, phấn khởi của bà con.

Vật liệu xây nhà chủ yếu là gỗ, nứa, lồ ô, cỏ tranh… được bà con đưa từ nhiều nơi về, nhờ đó ngôi nhà giữ được gần như nguyên vẹn mô hình nhà truyền thống của người Xê Đăng từ bao đời. Giờ đây, ngôi nhà không những là nơi hội họp, sinh hoạt cộng đồng mà còn trở thành trường học cho chính các em nhỏ và bà con nơi đây.

Chị Luông cho biết thêm, thôn sẽ kiến nghị với xã về việc mở lại lớp đào tạo nghề cho bà con trong làng, trong đó tập trung hướng dẫn phụ nữ dệt vải, đan lát; ngoài ra, các già làng sẽ truyền lại các điệu múa, hát và cách sử dụng nhạc cụ truyền thống cho thanh niên. Tất cả những nội dung đó sẽ sớm được triển khai và thực hiện ngay tại ngôi nhà cộng đồng vừa được dựng nên.

Phú Thiện

Theo Quảng Nam Online

Link nguồn: http://baoquangnam.vn/van-hoa/dung-nha-truyen-thong-de-don-tet-108194.html