Khánh Ly – một chân dung không đổi, một đôi chân không mỏi

Trung tuần tháng 10 này, Khánh Ly có chuyến du lịch kết hợp biểu diễn ở Nhật Bản. Lại một chuyến đi ở tuổi thất thập cổ lai hy của người đàn bà suốt đời chỉ biết hát ca.

Trong giới nghệ sĩ Việt, kể cả trong nước lẫn hải ngoại, Khánh Ly là một trong số rất ít những giọng ca U80 vẫn miệt mài ca hát khắp nơi trên thế giới. Xong tuần lễ đi biểu diễn và thăm lại xứ Phù Tang, Khánh Ly sẽ bay về Việt Nam và tiếp tục những chuyến lưu diễn của mình, đáng nói nhất là liveshow tái ngộ khán giả Đà Nẵng ở nhà hát Trưng Vương vào tối 26/10/2019.

Chân đi không mỏi

Sự chăm chỉ “đi” của Khánh Ly khiến ca sĩ Quang Thành, trợ lý và là cộng sự thân thiết luôn có mặt trong tất cả các chuyến đi của bà phải thốt lên không biết cô lấy đâu ra sức mà hay đến vậy. Mình trẻ đây mà còn phải mệt hơn cô đấy! Mà đâu phải đi chơi, bà đi hát. Hát cho chương trình thiện nguyện của mình, cho các hợp đồng đã ký nhiều khi trước đó cả một vài năm với các bầu sô trong nước và hải ngoại. Mà nào chỉ hát dăm ba bài rồi thôi, hầu như show nào cũng là các đêm nhạc của riêng bà, hoặc bà là giọng chính. Hát mười mấy bài. Có những bài bà đã hát hơn nửa thế kỷ rồi, mà vẫn luôn chăm chỉ tập, ráp với ban nhạc như mới hôm qua vậy.

Khánh Ly không chỉ chăm chỉ đi hát. Bà cười, tỏ ra không thấy phiền trước câu hỏi tò mò của tôi, rằng tại sao gần đây, trên truyền thông, mới thấy bà làm từ thiện nhiều như vậy. Bà kể mình làm từ thiện từ 40 năm nay rồi. Nhưng lúc trước, không có phương tiện, nên chỉ biết đóng góp bằng tiếng hát, tham gia các chương trình thiện nguyện ở nhà thờ, nhà chùa, mái ấm… mà không có dịp đi đến tận nơi. Bây giờ, mình có thời gian để làm và đi đến tận nơi, nhất là ở quê nhà, cảm nhận những ngày còn lại của cuộc đời mình ý nghĩa, không vô vị. “Tôi thấy mình làm được rất nhiều việc, nhất là từ khi có người bạn trẻ – ca sĩ Quang Thành, đi cùng tôi. Nhiều người thấy vậy, họ cũng rủ nhau mà đi. Tôi vui. Việc gì có sự lan tỏa cũng đều làm tôi vui”.

 Khánh Ly nói tiếp: “Đời sống không phải lúc nào cũng vui, cũng hạnh phúc, nhưng khi mình chia sẻ, sẽ thấy vui hơn. Và được người ta sẻ chia lại. Khi bạn chia cho tôi một miếng bánh, tôi vui mà bạn cũng vui. Thành ra, cứ sống như thế đi. Sau này tôi mới nghiệm ra, chỉ cần nghĩ rằng nếu có thể đến những nơi đó như trại phong cùi, khuyết tật, nhà tình thương… mình sẽ làm gì cho người ta, bài hát nào sẽ hát cho người ta, nói gì với người ta, mình nhận được cái gì. Chỉ nghĩ thế thôi là tôi đã vui rồi. Và tôi chờ đợi đến ngày được đi đến nơi đó. Dù nhiều khi đường đi cũng gian nan lắm, với sức khỏe của một bà già như mình”.

Một đời áo dài

Không chỉ tạo dấu ấn với nhạc Trịnh, Khánh Ly còn khiến người ta nhớ tới với một chân dung hầu như không thay đổi từ bao nhiêu năm qua.

Khánh Ly là người nữ ca sĩ có hai đặc điểm không đổi, ngoài giọng hát: một mái tóc dài và một loại phục trang cho hơn nửa thế kỷ đi hát của mình, là áo dài. Với tóc, bà luôn để xõa suốt thời con gái đến khi đã vào U80, sau này thì đôi lúc mới bới lên sau gáy, ngay cả khi lên sân khấu hay ngoài đời, nhưng không bao giờ cắt ngắn đi. Bà cười: “Tôi thích kiểu tóc này, nó theo tôi từ khi mới vào nghề và nó khiến tôi thấy thoải mái, tự tin hơn khi xuất hiện trước mọi người, khi hát. Hay là vì tôi không biết làm kiểu gì khác nhỉ?”

Còn với áo dài, chưa thấy lần nào Khánh Ly lên sân khấu với kiểu trang phục khác. Bà cho biết: “Điều này có lẽ do suy nghĩ sở thích của mỗi người thôi, nhưng tôi nghĩ áo dài luôn là lựa chọn hay nhất cho cách hát của mình, và tôi cảm thấy thoải mái khi mặc áo dài mà hát. Cũng không thể nói ca sĩ nhạc trẻ mặc âu phục thời trang là không hay. Tùy mỗi dòng nhạc, phong cách mà người ta tìm cho mình loại phục trang ưng ý, thoải mái nhất khi trình diễn thôi.” Bà cũng chịu, không nhớ nổi là mình đã từng có bao nhiêu chiếc áo dài trong tủ. Lần nào gặp tôi cũng có ý hỏi như trêu bà, và bà luôn lắc đầu: “Tôi chịu, không thể nhớ hết, thật đấy. Tôi cũng từng có ý định đem bán đấu giá một số chiếc áo dài của mình cho các chương trình từ thiện, bạn thấy có nên không?”

Điều bất ngờ và quyết tâm không đổi

Khi hỏi Khánh Ly trình diễn trên sân khấu hơn nửa thế kỷ qua, có khi nào bà mất bình tĩnh hay không, người viết bất ngờ khi Khánh Ly thú thực là… lần nào cũng run cả. “Tôi luôn nghĩ, nếu không có khán giả thì không có mình bây giờ. Cho nên cảm giác vừa hoang mang vừa lo lắng, không biết làm thế nào trả lại đáp lại phần nào đó điều mọi người kỳ vọng ở mình. Vì khi khán giả bỏ tiền, thời gian đến nghe một người ca sĩ hát, ít nhiều mình phải đáp ứng nhu cầu đó. Mình không có lý do gì để thoái thác cả, như mũi tên lắp trên cây cung thì mình phải bắn thôi. Nhưng  đầy lo âu, mỗi lần lên sân khấu là một cảm giác hoàn toàn mới lạ, hôm nay không giống ngày mai và hoàn toàn khác ngày hôm qua. Phải nghĩ như thế thì mình mới bắt được những cảm xúc thật thà, nồng nàn nhất trong tiếng hát của mình!”

Luôn tự nhận mình là một giọng hát, một hình ảnh đã là kỷ niệm, nhưng Khánh Ly không có ý để kỷ niệm ngủ yên. Bà vẫn say sưa đem kỷ niệm ấy chia sẻ, gặp gỡ khắp nơi cho những ai trót yêu mến tiếng hát liêu trai này.

“Tôi sẽ hát, sẽ đi đến khi nào Chúa cho gọi tôi.” Bà nói, giọng trầm khàn chắc nịch. Chiều đã muộn. Ngoài trời Sài Gòn đang mưa. Khánh Ly vừa tập nhạc xong. Bà cầm dù ra hàng hiên, những chiếc vòng đá trên tay kêu leng keng quen thuộc báo hiệu bà lại đi. Thời gian có thể đi qua giọng hát của bà, khiến làn hơi buộc phải chùng hơn, nhưng đôi chân của “nữ hoàng chân đất” thì vẫn đi, như chưa mỏi mệt bao giờ…

Bài & ảnh: L.M.Hạ

Theo ấn phẩm 24h Sống Xanh