Canh rau ranh ốc đá

Nếu có dịp về vùng núi Quảng Nam trong thời gian từ tháng 3 đến tháng 6 Âm lịch, bạn sẽ được thưởng thức món canh rau ranh nấu với ốc đá. Đây là món ăn dân dã mang đậm hương vị núi rừng, được nếm một lần không dễ gì quên được.

Rau ranh và ốc đá có quanh năm nhưng cuối xuân đầu hạ là thời điểm ra lộc của rau ranh và cũng là thời điểm ốc đá có đầy đủ dưỡng chất và ngon ngọt, bùi và béo nhất. Đây có thể xem là món ăn sạch hiện nay vì rau ranh là loại cây mọc hoang trong rừng, còn ốc đá là loài nhuyễn thể sống nơi khe suối. Rau ranh lá lớn hơn lá chè một chút nhưng mềm và mỏng hơn. Lá non có màu nâu đỏ hoặc màu nõn chuối. Ốc đá thường bám vào những hòn đá nơi dòng nước chảy xiết, con trưởng thành chỉ bằng ngón tay út người lớn.

Để bắt được ốc đá, người ta thường mang rổ đi dọc khe suối gỡ từng con bám vào vách đá. Ốc bắt về, ngâm nước vo gạo một ngày, hoặc muốn nhanh hơn thì cho ớt tươi đã giã nhỏ hoặc lấy một nhúm ớt khô bỏ vào chậu ốc đổ nước, quậy đều để chừng mươi phút thì ốc sẽ nhả hết bùn đất và chất nhớt ra ngoài. Sau đó, chà nhiều lần cho sạch vỏ và dùng kềm bấm hay kê lên thớt để chặt trôn ốc. Làm như thế, khi ốc chín mới có thể hút được. Khi ốc đã chặt xong, rửa lại một lần nữa, để cho ráo nước rồi đem ướp sả và ớt rồi cho ốc vào xào với dầu phụng đến khi ốc chín thì vớt ra và cho nước vào nồi đun tiếp cho đến khi sôi thì cho rau ranh non đã thái nhỏ vào. Đến khi rau ranh ngả màu thì cho ốc đã xào vào nồi. Đun sôi khoảng 5 phút nữa là ta có được một nồi canh tuyệt hảo. Khi thưởng thức ốc đá, người ta thường hút để lấy thịt ra nhai có vị sần sật, dai dai, vị nước béo ngậy, ngọt lừ.

Ngày hè nóng nực được thưởng thức bữa cơm có món canh rau ranh nấu với ốc đá dân dã đầy phong vị miền núi tưởng không có gì thú bằng. Chậm rãi ăn món rau bùi bùi, từ tốn húp muỗng nước canh mát ngọt rồi nhẹ nhàng nhón từng con ốc đưa lên miệng, khoan thai hút nhẹ là ruột ốc béo ngậy quyện cùng hương vị cay cay của sả, của ớt đã tuột ngay vào miệng, đủng đỉnh nhai thịt ốc sần sật để thưởng thức hết hương vị ngon lành của nó. Vị béo ngậy từ thịt ốc quyện với vị cay của ớt, sả, vị bùi bùi mát dịu của rau ranh hòa cùng hương vị rong rêu nơi suối khe đại ngàn tưởng không có món cao lương mỹ vị nào có thể so sánh được. Trong thời buổi thịt cá đủ đầy và nỗi lo về vệ sinh an toàn thực phẩm luôn thường trực trong tâm trí của những người nội trợ thì món canh dân dã này được coi như đặc sản dùng để chiêu đãi bạn bè, người thân mỗi khi họ đến với núi rừng xứ Quảng.

Đoàn Ngọc Nghĩa
Theo Quảng Nam Online