Người mẹ dệt chiếu miệt mài ở tuổi 95

Khi được biết số tuổi của cụ bà Đỗ Thị Hiền, người dệt chiếu lớn tuổi nhất của làng dệt chiếu truyền thống Bàn Thạch, thôn Trà Nhiêu, ai nấy đều phải ngạc nhiên vì bà lão cao niên nhất làng này vẫn đang cặm cụi dệt chiếu mỗi ngày.

Tuổi khai sinh của bà là đã… 99 tuổi. Cô con dâu của bà cho biết do hồi trước 1975, làm giấy tờ khai sinh, ghi nhầm. Tuổi thực của bà là 95.

Gia đình bà Hiền có nhiều đời làm nghề, từ thời ông sơ, ông cố. Cả đời bà chỉ biết có việc dệt chiếu và dệt chiếu, bất chấp sự thăng trầm của nghề này
Bà có 9 người con, nhưng mất hết 5 trong chiến tranh, chỉ còn 4 người trong đó 1 người con theo nghề bà. Sau đó thì cô con dâu cũng theo phụ mẹ chồng ngày ngày đưa cọng lác cho mẹ dệt. Vậy mà cũng đã được mấy chục năm rồi.
Thực đơn ăn uống của gia đình có người thượng thọ này cũng đơn giản như bao nhiêu bữa cơm gia đình nông dân khác của làng Bàn Thạch này. Hôm tôi đến, bà vừa ăn xong, con trai bà ăn sau và bà thì tiếp tục làm việc.
Sức lao động của bà cũng thật đáng nể, ít ai bì kịp, khi một ngày bà có thể dệt được 3 chiếc chiếu. Dù hỏi chuyện một ngày bà có thể dệt được bao nhiêu chiếu thì bà trả lời kiểu rất đặc trưng của các bà già xứ Quảng: “Vô chừng lắm!”
Bà vẫn đảm nhận 2 công đoạn chính của việc dệt chiếu: tướt cói và dệt chiếu. Xem bà làm việc mà phải nể mức độ khéo tay và dẻo dai.
Không chỉ cao tuổi nhất làng nghề dệt chiếu, có lẽ bà là nghệ nhân cao tuổi nhất trong các làng nghề xứ Quảng vẫn còn đủ sức khỏe, minh mẫn làm việc. Chị Trần Thị Minh, con dâu của bà, là người thường xuyên phụ bà cùng ngồi dệt chiếu mỗi ngày, phải thốt lên “Mình nhiều khi còn không minh mẫn bằng bà đó”.
Bà vẫn cầm dụng cụ chuyên dụng để chẻ sợi ngọt xớt. Người viết cứ nhìn theo đôi tay bà đưa từng xấp đay vào lưỡi dao tướt mỏng mà nể vì bà vẫn còn tinh mắt lắm – như cách nói ưa chuộng của cư dân mạng là rất thần thái. Thậm chí, có lúc trông như bà vừa đi bài quyền trên những sợi lác vậy.
Có lẽ, sự hài hước và hay cười khiến bà Hiền trẻ khỏe hơn nhiều so với tuổi tác. Bà luôn cười trong từng câu hỏi, thậm chí tò mò đủ kiểu của khách lạ ghé thăm mà không hề thấy chút phiền hà.
Bà lão tuổi 95 kể rằng ngày nào bà cũng làm việc từ sáng tới tối. Nghỉ là chịu không được, là muốn đổ bệnh. Chính công việc khiến bà khỏe khoắn nhiều hơn. Hỏi bà nghề dệt chiếu này khó nhất là gì, bà cười móm mém: có chi mô khó, chịu khó làm làm được hết.
“Nghề ni mần đủ en, cơm ngày 3 bữa, thêm gói cà phê với trầu, cau, thuốc xỉa…”. Bà Hiền mỉm cười khi được hỏi, câu trả lời giản dị như chính cuộc đời bà gắn bới cọng lác, sợi đay…

Bài & ảnh: Lê Minh Hạ

Cùng chuyên mục

Những người thắp lửa đồng hương

Người phụ nữ họ Trần ở làng Quang Châu

Đàm Vĩnh Hưng – Kẻ chơi ngông “bất bại”?

Những cái chướng của Mỹ Tâm